Elmi istiqamətlər və elmi-tədqiqat mövzuları
1.İstiqamət: Bərk cisim elektronikasının bəzi məsələləri
Mövzu: a)Halkogenid komponentli yarımkeçirici təbəqə və monokristalların elektron xassələri və onların əsasında funksional elementlər professor Əhməd Abdinov
İcraçılar: Nailə Rəhimova, Səbinə Əmirova, Eldar Rəsulov, Şəmsəddin Allahverdiyev
Məqsəd: Aşqar daxil edilməmiş və nadir torpaq elementləri ilə aşqarlanmış Laylı quruluşlu AIIIBVI kristallarında elektik sahəsi ilə induksiyalanmış bəzi aşqar elektron hadisələrinin müxtəlif mühitlərdə eksperimental tədqiqqi əsasında onların baş vermə mexanizmini aydınlaşdırmaq və bu materiallar əsasında yeni funksional elementlərin yaradılması imkanlarını aşkar etmək
Nəticə: Aşqar daxil edilməmiş və nadir torpaq elementləri ilə aşqarlanmış AIIIBVI kristallarında aşağı temperaturlar oblastında:
- məxsusi fotokeçiriciliyin spektrinin maksimumunun və uzundalğalar təırəfdən sərhədinin vəziyyəti xarici elektrik sahəsinin intensivliyinin qiymətindən asılıdır;
- indusiyalanmış aşqar fotokeçiricilik və qaranlıq cərəyanın spontan pulsasiyaları müşahidə olunur.
Təcrübi əhəmiyyəti: Parametrləri elektrik sahəsi ilə idarə oluna bilən infraqırmızı fotoqəbuledicilərin hazırlanması
prosesində idstifadə üçün perspektivlidir.
Mövzu: b)Elektrokimyəvi çökdürmə üsulu ilə alınmış A1-xIIBxIICVI bərk məhlulu nazik təbəqələırinin və onların əsasında kontakt strukturlarının elektron xassələri.
İcraçılar: Hüseyn Məmmədov, İzzət Əfəndiyeva, Vüsal Məmmədov, Əminə Aslanova
Məqsəd: Yeni yüksək effektivlikli Si/Cd1-xZnxS(Se)/ZnO (>15%) günəş elementləri yaradılmışdır ki, bu da işıqlanmanın daha yaxşı idarə olunması, uyğun passivləşdirlimiş təbəqələrin və effektiv metal kontaktlarının tətbiqi ilə həyata keçirilir. Hazırlanmış günəş elementləri ilkin test edilərək qiymətləndirilmişdir. Hazırlanmış və hazırlanması davam edən metodlar hal-hazırda istifadə edilən sənaye metodları ilə müqayisə olunur və onların kommersiya yolları araşdırılır. Gənc tədqiqatçıların hazırlanması və təlimlərdə iştirakı onlara Azərbaycanın alternativ enerji ilə bağlı ictimai problemlərini həll etməsinə imkanı verəcək.
Nəticə: Məsaməli Si-un səthində məsamələrin qeyri-bircins paylanmasının anod cərəyanının 50-55 mA/sm2 qiymətlərində Si-elektrolit sərhəddində yükün qeyri-bərabər paylanması, daha doğrusu səthin müəyyən hissələrində “yük çatışmazlığı” ilə əlaqədar olaraq Si2+ ionlarının neytrallaşması prosesinin nisbətən zəif getməsi ilə əlaqədardır.
Təcrübi əhəmiyyəti: Nanoelektronika üçün perspektivli olan məsaməli Si lövhə və təbəqələrinin səthinin işlənməsi
texnologiyasında tətbiq edilə bilər.
2.İstiqamət Helium, neon qazlarının və civə buxarı boşalmasının müsbət sütununun dinamik xassələri
Mövzunun rəhbəri: dosent Tərlan Hüseynov
İcraçılar: Benyaməddin Davudov,Mustafa Ağayev, Şahin Ələkbərov
Məqsəd: En kəsiyi kəskin dəyişən silindrik boruda civə buxarında qövs boşalmasının müxtəlif rejimləri üçün müsbət sütunun dinamik müqavimətinin ölçülməsi və hesablanması. Qövs boşalmasının uyğun rejimlərində elektronların və ionların sürətləndirilməsi prosesinin öyrənilməsi
Nəticə: Aşqar daxil edilməmiş və nadir torpaq elementləri ilə aşqarlanmış p-GaSe kristallarında aşağı temperaturlar oblastında:
- məxsusi fotokeçiriciliyin spektrinin maksimumunun və uzundalğalar təırəfdən sərhədinin vəziyyəti xarici elektrik sahəsinin intensivliyinin qiymətindən asılıdır;
- indusiyalanmış aşqar fotokeçiricilik və qaranlıq cərəyanın spontan pulsasiyaları müşahidə
olunur.
Təcrübi əhəmiyyəti: Xarakteristikaları elektrik sahəsi ilə idarə olunan fotoelektrik işıqqəbuledicilərinin
düzəldilməsində idstifadə olumna bilər.