Elmi seminarda maye kristalların yeni nəsli barədə danışılıb
11 mart 2025-ci il tarixində Fizika fakültəsi Fiziki elektronika kafedrasının elmi seminarı keçirilib. Seminarda kafedranın baş müəllimi Şirxan Hümbətov “Maye kristalların yeni nəsil optoelektronik qurğularda tətbiqləri” mövzusunda çıxış edib. O, qeyd edib ki, maye kristallar (MK) müasir optoelektronika texnologiyalarında inqilab yaratmış və displey sistemlərindən kənara çıxaraq daha geniş tətbiq sahələri tapmışdır. Onların işığı idarə etmək qabiliyyəti və həm mayeyə, həm də kristala xas xüsusiyyətlər göstərməsi onları müxtəlif tətbiqlər üçün ideal edir. İlkin olaraq, maye kristalların geniş tanınması əsasən maye kristal displeylər (LCD) sayəsində baş verdi və bu texnologiya hələ də istehlak elektronikası sahəsində əsas rol oynayır. Bununla belə, materialşünaslıq və nanotexnologiyadakı son irəliləyişlər onların yeni nəsil optoelektronika və fotonik qurğulardakı tətbiqini genişləndirir. Maye kristalların əsas üstünlüklərindən biri onların optik xüsusiyyətlərini tənzimləmək imkanına malik olmasıdır ki, bu da qoşa şüasınma və polyarizasiya kimi parametrlərin dinamik idarə olunmasına imkan verir. Bu xüsusiyyət tənzimlənən linzalar, şüa yönləndirici qurğular və adaptiv optik filtrlər kimi yenidən konfiqurasiya edilə bilən optik elementlərin hazırlanmasına gətirib çıxarmışdır. Bundan əlavə, maye kristal əsaslı fotonik qurğular, artırılmış reallıq (AR), virtual reallıq (VR) və yüksək sürətli optik rabitə sahələrində tədqiq olunur. MK-ların nanostrukturlar və metamateriallarla inteqrasiyası onların performansını artıraraq kompakt, enerji baxımından səmərəli və çoxfunksiyalı qurğuların inkişafına yol açır. Eyni zamanda, maye kristal texnologiyaları biotibbi görüntüləmə, optik sensorlar və enerji səmərəli ağıllı pəncərələrin inkişafına da töhfə verir. Maye kristalların elektrik sahəsi, temperatur dəyişiklikləri və işıq kimi xarici amillərə həssas olması onları gələcək optoelektronika üçün çox yönlü materiala çevirir. Tədqiqatçılar, həmçinin daha da keçid sürəti olan və təkmilləşdirilmiş optik performans əldə etmək üçün mavi faza və ferroelektrik maye kristallar kimi yeni maye kristal fazalarını araşdırırlar. Yüksək ayırdetmə qabiliyyətinə malik, aşağı güc sərfiyyatlı və çevik displey texnologiyalarına artan tələbat maye kristal materiallarının davamlı inkişafını stimullaşdırır. Maye kristalların məxsus olduğu özəlliklər onların üzvi və kvant nöqtəli materiallarla inteqrasiyası imkanlarını daha da genişləndirəcək. Maye kristal əsaslı fotonik çiplər və dalğaötürücülərin inkişafı miniaturizasiya olunmuş optik dövrələr üçün yeni perspektivlər açır. Davam edən multidissiplinar tədqiqatlarla maye kristallar yeni nəsil optoelektronika qurğularında çevriliş yaratmağa hazırdır. Məruzəçi maye kristalların qabaqcıl optoelektronika və fotonik tətbiqlərindəki ən son nailiyyətlərdən və gələcək perspektivlərdən danışdı.
